Πως η Ενσυνείδητη Διατροφή θα σε βοηθήσει να χάσεις βάρος! Βήματα και Βασικές Αρχές

Η ιδέα ότι οι δίαιτες είναι αναποτελεσματικές και άσκοπες, ενίοτε καταστροφικές, δεν είναι δική μου ανακάλυψη. Έχει τεκμηριωθεί εδώ και καιρό ότι καμιά δίαιτα δεν ωφελεί αν δε συνδυαστεί με –ενίοτε ριζικές – αλλαγές τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς.

Η Ενσυνείδητη Διατροφή (ΕΔ) ή Mindful Eating είναι το να έχει κάποιος προσήλωση της προσοχής στο γεγονός ότι τρέφεται, να είναι συγκεντρωμένος σε αυτό, κάθε στιγμή, χωρίς να εκφράζεται κάποια κρίση. Σκοπός της ΕΔ δεν είναι να μειωθεί το βάρος, αν και αυτό είναι πολύ πιθανό να συμβεί, αλλά να βοηθήσει να βιώνεται σε όλη της την έκταση η εμπειρία και η απόλαυση της τροφής.

Οι δίαιτες αφορούν σε περιορισμούς της διατροφής, για το τι να φας, πόσο να φας, τι να αποφύγεις να φας και έχουν συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους, πχ να χάσεις βάρος ή να μειώσεις το ποσοστό σακχάρου στο αίμα αν είσαι διαβητικός ή να μειώσεις τη χοληστερίνη κλπ. Κάθε δίαιτα έχει πιθανότητες να πετύχει αυτούς τους στόχους και οι άνθρωποι κατανοούν ότι η επιτυχία εξαρτάται από την υιοθέτηση κάποιων συμπεριφορικών και διατροφικών αλλαγών, αλλά σπάνια διατηρούν αυτές τις αλλαγές για πολύ καιρό. Το καθημερινό άγχος, η κούραση δυσχεραίνουν την προσπάθειά τους.

Η ΕΔ επικεντρώνεται περισσότερο στη διαδικασία και όχι στα αποτελέσματα.
ΔΕΝ είναι μια διαδικασία στέρησης ή περιορισμού αλλά περισσότερο διαδικασία φροντίδας και συνειδητοποίησης.

 Είναι βασισμένη στο βίωμα της διαδικασίας, στην επίγνωση των συναισθημάτων που βιώνονται. Ο άνθρωπος καλείται να βιώσει την εμπειρία χωρίς περιορισμούς ποσότητας. Αυτός επιλέγει τι και πόσο θα φάει. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτό το πλαίσιο, το άτομο που κάνει την θεραπεία, επιλέγει να φάει λιγότερο, να επιλέξει υγιεινότερες τροφές, και να νιώσει πραγματική απόλαυση από το φαγητό.

Όπως είπαμε, οι δίαιτες απώλειας βάρους συνήθως έχουν βραχύβια αποτελέσματα. Τι είναι αυτό που επηρεάζει την επιτυχία τους;  Ένας κοινός παράγοντας αυτών που επιτυγχάνουν είναι η ικανότητα να τηρούν συνειδητά το πλάνο και να το εφαρμόζουν με προσήλωση. Ίσως να είναι προφανές και λογικό, αλλά αυτή είναι η διαφορά μεταξύ συνειδητής και ‘’ανέμελης’’ διατροφής.

Η διαφορά της ΕΔ, είναι ότι οι συστάσεις αφορούν μόνο στην προσήλωση κάθε βήματος της διαδικασίας. Π.χ, μη βλέπεις τηλεόραση όταν τρως, πρόσεξε το μέγεθος της μερίδας, μάσα 35-40 φορές πριν καταπιείς, μη τρως όρθιος κλπ. Αυτές οι συμβουλές έχουν να κάνουν με την προσοχή, με την ατομική εμπειρία.

Παράδειγμα εφαρμογής. Το πείραμα της σταφίδας.

1. Πάρτε μια σταφίδα και τοποθετήστε την μπροστά σας.

2. Φανταστείτε ότι είστε εξωγήινος, δεν έχετε ιδέα που βρίσκεστε, πρώτη φορά έρχεστε σε επαφή με κάτι  γήινο. Χωρίς εμπειρία, δεν υπάρχουν κρίσεις, φόβοι ή προσδοκίες. Όλα είναι καινούρια για εσάς. Πάρτε βαθιά αναπνοή και ηρεμήστε.

3. Πάρτε τη σταφίδα στο χέρι σας. Νιώστε το  βάρος της.

4. Εξετάστε την επιφάνειά της, τις ρυτίδες της, τα  γυαλιστερά και τα θαμπά της μέρη, είστε εξωγήινος, πρώτη φορά βλέπετε κάτι τέτοιο.

5. Μυρίστε το και καταγράψτε την αντίδρασή σας.

6. Κυλήστε τη σταφίδα ανάμεσα στα δάκτυλά σας και ακούστε τον ήχο που κάνει. Νιώστε την κολλώδη υφή της.

7. Καταγράψτε τα συναισθήματά σας για αυτό το αντικείμενο.

8. Βάλτε τη σταφίδα ανάμεσα στα χείλη σας και κρατήστε την εκεί για λίγα λεπτά. Τι νιώθετε να συμβαίνει μέσα σας.

9.Αφήστε την να κυλήσει στο στόμα σας αλλά μη τη μασάτε ακόμα. Έχει γεύση; Τρέχει το σάλιο σας; Τι θέλετε να κάνετε;

10. Τώρα δαγκώστε την. Μόνο 1 φορά. Τι παρατηρείτε;

11.Αρχίστε να μασάτε αργά καταγράφοντας τι συμβαίνει.

12. Μασήστε τη σταφίδα μέχρι να υγροποιηθεί τελείως πριν την καταπιείτε.

13. Μετά την κατάποση, κλείστε τα μάτια για λίγα λεπτά καταγράφοντας τα αποτελέσματα της εμπειρίας σας.

Το πείραμα της σταφίδας είναι ένα καλό παράδειγμα του τι μπορεί να είναι η ΕΔ όταν επικεντρωνόμαστε στις διάφορες όψεις της λεπτό προς λεπτό εμπειρίας. Την αισθητική εμπειρία της όρασης, της ακοής, όσφρησης, αφής και γεύσης που αφυπνίζουν την πλήρη επίγνωση της τροφής. Αυτή η διαδικασία δε σου λέει τι πρέπει να νιώσεις, σου προτείνει να καταγράψεις την προσωπική σου εμπειρία.

Ποιες είναι οι συμπεριφορές που υιοθετεί ένας συνειδητός τρόπος ζωής και διατροφής

Δεν κρίνω. Το πρώτο πράγμα που συναντάς με την εμπειρία της σταφίδας είναι οι κρίσεις σου για τις σταφίδες. Σου αρέσουν ή όχι; Το να ξεκινάς να τις τρως παραμερίζοντας τις εμπειρίες σου είναι η 1η πρόκληση.  Η επίγνωση της κρίσης είναι 1 σημαντικό στοιχείο της ΕΔ.

Υπομονή. Σίγουρα χρειάζεται ένα είδος υπομονής για να τρώμε ενσυνείδητα. Αλλάζει πολύ η  διαδικασία κατανάλωσης τροφής. Ενώ πρώτα πετούσες την σταφίδα στο στόμα, όπως και οποιαδήποτε άλλη τροφή σε οποιαδήποτε ποσότητα, και απλά την κατέπινες, τώρα επιβραδύνεις την ταχύτητα και «ακούς» την πλήρη εμπειρία της τροφής.

Το μυαλό του «πρωτάρη» Τώρα βιώνετε τις εμπειρίες όπως κάνει ένα βρέφος, σαν να είναι η πρώτη φορά.

Εμπιστοσύνη Με πλήρη επίγνωση της εμπειρίας και αποδοχή αυξάνουμε την αυτο- εμπιστοσύνη.

Χωρίς μόχθο Σίγουρα η ΕΔ προτείνει ένα τελείως διαφορετικό τρόπο από την φιλοσοφία «προσηλωμένη στην δίαιτα». Εφόσον δεν μετρώνται συγκεκριμένα νούμερα, επιτρέπεται να βρίσκεσαι σε κάθε στιγμή και να βιώνεις απλά την κάθε εμπειρία της τροφής.

Αποδοχή Το να αναπτύσσεις την επιθυμία να παρατηρείς τι γίνεται και να το αποδέχεσαι είναι ο πυρήνας της ΕΔ. Αποδέχομαι, δηλαδή για παράδειγμα την τέλεια γεύση μίας μόνο μικρής ποσότητας τροφής όπως εδώ της σταφίδας ή αργότερα ενός μικρού κομματιού σοκολάτας κ.ο.κ.

Επιείκια ή  «Το αφήνω να περάσει»  Η ΕΔ, περιέχει το «αφήνω να περάσουν» οι προηγούμενες εμπειρίες όπως η απογοήτευση  που νιώθαμε ως παιδιά όταν τρώγαμε  σταφίδες ενώ  θέλαμε ένα κομμάτι σοκολάτας.  Αφήνουμε τον εαυτό μας να αποκολληθεί από ό,τι ήταν προσκολλημένος ώστε να του επιτρέψουμε  νέες γευστικές εμπειρίες.